Από τον Χαράλαμπο Δασκαλάκη
Εισαγωγή
Η Συρία είναι ένα κράτος, ευρύτερα γνωστό για το αυταρχικό καθεστώς της οικογένειας Άσαντ που τη διοικούσε για πάνω από μισό αιώνα τώρα, συγκεκριμένα από το 1970 (Arthur Goldschmidt Jr. & Aomar Boum,2016), όπου κατέλαβε την εξουσία ο Χαφέζ αλ-Άσαντ, πατέρας του πρώην κυβερνήτη, Μπασάρ αλ-Άσαντ, έως και την κατάληψη της Δαμασκού από τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις, με κυρίαρχη την οργάνωση “Hay’at Tahrir al-Sham” (HTS) υπό την ηγεσία του Άχμαντ αλ-Σαράα, στις 7 Δεκεμβρίου 2024 (Al-Jazeera, 2024).
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, η Συρία αποτελεί μία χώρα με έντονη θρησκευτική και εθνική ποικιλομορφία. Όσον αφορά τη θρησκευτική διάσταση, είναι γεγονός ότι αιώνες τώρα η περιοχή κατοικείται τόσο από Σουνίτες, οι οποίοι αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού, όσο και από Σιίτες Μουσουλμάνους, ταυτόχρονα όμως αποτελεί το σπίτι χιλιάδων Χριστιανών (κυρίως Ορθοδόξων), αλλά και μειονοτήτων εκτός των ευρέως γνωστών θρησκευτικών ρευμάτων, όπως είναι οι Αλαουίτες, οι Δρούζοι, οι Γιαζίντι, και άλλων, που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Συρίας, όπως την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα (Arthur Goldschmidt Jr. & Aomar Boum, 2016).
Την ίδια στιγμή, τα συριακά εδάφη χωρίζονται και σε εθνική-φυλετική βάση. Η συριακή μεταβατική κυβέρνηση, η οποία εκπροσωπεί κυρίως τον Αραβικό χαρακτήρα της Συρίας, ελέγχει πράγματι αποτελεσματικά το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, από τη Λατάκεια έως και τη Δαμασκό. Αλλά δεν έχει την ίδια ισχύ, ούτε στο συριακό βορρά, όπου οι Κουρδικές δυνάμεις, είναι ουσιαστικά κυρίαρχες από το Χαλέπι, έως και τα βόρεια σύνορα με το Ιράκ, ούτε στο συριακό νότο, όπου η κοινότητα των Δρούζων, με πρωτεύουσα τη Σουέιντα, αλλά και στρατιωτική υποστήριξη από το γειτονικό κράτος του Ισραήλ, δεν καταθέτει ακόμα τα όπλα στη νέα συριακή κυβέρνηση (Britannica, 2024).
Η ανακοίνωση των εκλογών και οι εκτιμήσεις για το πολιτικό σκηνικό γύρω από αυτές
Σύμφωνα με άρθρο του Al – Jazeera του Ιουλίου του 2025 (Al-Jazeera, 2025. Syria to hold first parliamentary elections since al-Assad’s fall) , οι εκλογές της νέας Συρίας, αναμένεται να λάβουν χώρα μεταξύ 15 και 20 Σεπτεμβρίου. Αυτό τουλάχιστον δήλωσε ο Μοχάμεντ Τάχα αλ-Άχμαντ, πρόεδρος της Ανώτατης Επιτροπής των Εκλογών. Η συγκεκριμένη επιτροπή, έκανε γνωστό και τον τρόπο με τον οποίο θα διεκπεραιωθούν οι εκλογικές διαδικασίες, κάνοντας λόγο για «κατά τόπους επιτροπές» ανά συριακή περιφέρεια, κάτι που υποδεικνύει σώματα εκλεκτόρων που θα αποφασίζουν για τους βουλευτές που θα εκπροσωπούν τις περιφέρειες, ενώ, διευκρινίστηκε επίσης, ότι δεν θα υπάρξει λαϊκή ψήφος, με τον τρόπο που θα περίμενε κανείς όταν μαθαίνει ότι θα γίνουν εκλογές.
Από τις 210 θέσεις που αντιστοιχούν σε βουλευτές δε, οι 70 θα ανατεθούν απευθείας σε πρόσωπα εμπιστοσύνης του αλ – Σαράα, που θα επιλέξει ο ίδιος, ακριβώς το 1/3 του νέου Κοινοβουλίου. Τα υπόλοιπα 140 εκλεγμένα πρόσωπα, θα επιλεγούν μέσω των επιτροπών των περιφερειών.
Εκεί όμως που συναντάει η μεταβατική κυβέρνηση, ήδη, από τον Ιούλιο, τις πρώτες αντιδράσεις, είναι στο άκουσμα των παραπάνω από τις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες της Συρίας. Ήδη αποκλείστηκαν από τη λαϊκή ψήφο, που θα ήταν ένας τρόπος να έχουν λόγο σαν πολίτες της Συρίας, όλοι, ανεξαρτήτως εθνικού και θρησκευτικού υπόβαθρου. Αποκλείονται όμως και σαν πληθυσμιακή δυναμική, καθώς, αφενός οι επιτροπές αντιπροσωπεύουν την Αραβική Σουνιτική πλειοψηφία της Συρίας, εφόσον οι περισσότερες περιφέρειες κατοικούνται στην πλειοψηφία από Σουνίτες, αφετέρου, οι εκπρόσωποι των επιτροπών, αυτοί δηλαδή που θα επιλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Κοινοβούλιο, θα έχουν επιλεγεί και πράξει αναλόγως με τη γραμμή της προσωρινής Κυβέρνησης που τους τοποθετεί στην εν λόγω θέση (Jasim Al-Azzawi, 2025).
Όμως και η απευθείας ανάθεση 70 βουλευτών από τον μεταβατικό πρόεδρο, έχει ήδη μειώσει κατά πολύ τις πιθανότητες Κουρδικής, Αλαουίτικης, Χριστιανικής Ορθόδοξης αλλά και Δρούζικης αντιπροσώπευσης στο πολιτικό γίγνεσθαι της νέας Συρίας, και δείχνει να συμπληρώνει ένα παζλ πολιτικών κομματιών μονοκομματισμού από την πλευρά της Κυβέρνησης.
Ευθύς εξαρχής όμως, της ανακοίνωσης του τρόπου διεξαγωγής των εκλογών, προέκυψαν δύο βασικά ερωτήματα αντιπροσώπευσης σχετικά με το περιφερειακό σύστημα επιλογής των βουλευτών. Το πρώτο ερώτημα είναι, εφόσον, και οι δηλώσεις του αλ – Σαράα, επικεντρωνόταν όλο αυτό το διάστημα, στην «νέα ενοποιημένη Συρία», πως αυτές μετουσιώνονται σε πράξη, από τη στιγμή που υπάρχουν περιφέρειες που η επίσημη Συριακή Κυβέρνηση, δεν ελέγχει, ακόμα και τώρα, λίγο πριν τις εκλογές που ανακοίνωσε. Και το δεύτερο ερώτημα, σχετικό με την παραπάνω πραγματικότητα, είναι σε τι περιβάλλον θα λάβουν χώρα οι εκλογές, εάν το πολιτικό σκηνικό γύρω από αυτές, αποτελείται κυρίως από συγκρούσεις σε ένα, πιθανόν αέναο, κύκλο βίας στην πολυσυλλεκτική χώρα.
Το μεγάλο ζήτημα πριν τις εκλογές: Η σταθερότητα της Συρίας
- Οι εσωτερικές εντάσεις
Παρά τις ελπίδες των περισσότερων πολιτών της Συρίας, των οργάνων της Ε.Ε., αλλά και, ενδεχομένως, της πλειονότητας όσων ασχολήθηκαν με την είδηση της ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, και, πέρα των πολύ αισιόδοξων ενωτικών δηλώσεων από τον αλ – Σαράα, η Συρία καλείται να κλείσει ανοιχτές πληγές πολλών δεκαετιών και φαίνεται να έχει ακόμα πολλή δρόμο μπροστά της.
Από τη μία, στις μεσογειακές πόλεις της Λατάκειας και της Ταρτούς, μένουν οι εναπομείναντες Αλαουίτες της Συρίας, η θρησκευτική μειονότητα στην οποία ανήκε, και ευνοούσε επίσης, η οικογένεια Άσαντ. Μεταξύ αυτών, μεγάλος αριθμός Αλαουιτών αποτελούσε τον στρατιωτικό πυλώνα του καθεστώτος, ο οποίος φερόταν με απίστευτη βιαιότητα ενάντια στον Σουνιτικό Αραβικό πληθυσμό, και όσοι σώθηκαν από την ανατροπή του καθεστώτος, το 2024, ακόμα πολεμάνε, αυτή τη φορά για την ανατροπή της νέας κυβέρνησης. Τον Μάρτιο του 2025, αυτή η σύγκρουση οδήγησε σε νέους θανάτους 1700 ανθρώπων, στις δύο αυτές πόλεις, και από τις δύο πλευρές, ενώ 128.500 άνθρωποι εκτοπίστηκαν, κυρίως προς το Λίβανο, ή και άλλες γειτονικές χώρες (Jasim Al-Azzawi, 2025).
Μόλις ένα μήνα πριν, η νέα ηγεσία της χώρας, αμυνόταν σε δύο μέτωπα εντός της επικράτειας της, στο βορρά με τις «Κουρδικές Δημοκρατικές Δυνάμεις» (KDF-Kurdish Democratic Forces), ενώ στην νότια περιφέρεια της Σουέιντα, στήριζε της ένοπλες ομάδες Βεδουίνων Αράβων στη σύγκρουση τους με τους Δρούζους, οι οποίοι ελέγχουν και προστατεύουν την περιφέρεια αυτή πλήρως, θεωρώντας την πρωτεύουσα τους. Από αυτή τη σύγκρουση, η οποία κράτησε πάνω από μία εβδομάδα, προήλθαν περίπου 1400 νέοι θάνατοι, ενώ ακόμα 175.000 εκτοπίστηκαν από τη γη τους (Jasim Al-Azzawi, 2025).
Το ολοκληρωτικό καθεστώς Άσαντ, ήδη από την δεκαετία του 1970, κατέστειλε βίαια οποιαδήποτε αντίδραση σε αυτό, δίχως να αφήσει περιθώρια για οποιαδήποτε αντιπολιτευτική φωνή να ακουστεί. Με την φυγή του Μπασάρ αλ – Άσαντ, και την έλλειψη μίας ενιαίας και ισχυρής αδιαμφισβήτητης ολοκληρωτικής εξουσίας, οι επιμέρους δυνάμεις της Συρίας, ανταγωνίζονται η μία την άλλη για τον έλεγχο της χώρας, αλλά και για την ίδια την επιβίωση τους. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι απολύτως δικαιολογημένη η διαρκής εσωτερική ένταση εδώ ένα χρόνο, στην Αραβική χώρα.
Δεν είναι όμως το στρατιωτικό και το πολιτικό σκέλος της σύγκρουσης, το μόνο που προκαλεί δυσπιστία στον πληθυσμό της Συρίας, απέναντι στον νέο κυβερνήτη της.
Τα μέλη της νέας κυβέρνησης, προέρχονται από μία οργάνωση με το όνομα «Hay’at Tahrir al – Sham (HTS)», η οποία μετονομάστηκε έτσι, το 2016, από «Jabhat al-Nusrah» (Nusrah Front), που ήτανε πρότερα, και η οποία έχει τις ρίζες της στην πασίγνωστη τρομοκρατική οργάνωση al – Qaeda (Rayhan Uddin, 2024). Ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας μάλιστα, Άχμαντ αλ – Σαράα, με το κωδικό όνομα Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, έγινε ευρύτερα γνωστός στα πλαίσια των δράσεων της al-Qaeda (Al-Jazeera, 2024). Και, παρά τις δημόσιες εμφανίσεις, κατά τις οποίες ανακοινώνει την αλλαγή του από τότε, τονίζοντας ότι πλέον δεν είναι ο φονταμενταλιστής Σουνίτης του παρελθόντος, οι υπόλοιπες θρησκευτικές κοινότητες ακόμα δεν έχουν πειστεί για κάτι τέτοιο, και, αναφερόμενες στις πρόσφατες αιματηρές συγκρούσεις, οι οποίες αναφέρθηκαν και παραπάνω, θεωρούν απολύτως δικαιολογημένη την οποιαδήποτε δυσπιστία τους. Η θρησκευτική διάσταση στο ζήτημα της Συρίας, δυσκολεύει εκθετικά την οποιαδήποτε προσπάθεια για ένωση του Συριακού λαού υπό μία κυβέρνηση.
- Οι εξωτερικοί παράγοντες
Η κατάσταση όμως, δεν δείχνει πιθανό να βελτιωθεί, όχι μόνο εξαιτίας των εσωτερικών προβλημάτων, αλλά, και κυρίως, λόγω της εμπλοκής τρίτων δρώντων στην χρόνια εμφύλια διαμάχη.
Η γεωστρατηγική θέση της Συρίας, ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, μεταξύ Μεσογείου Θάλασσας και Μέσης Ανατολής, Ισραήλ και Τουρκίας, καθώς και, μεταξύ Ιράν και Λιβάνου, την τοποθετεί σε μία πολύ υψηλή προτεραιότητα για πολλές περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις, όσον αφορά την ατζέντα τους για την ευρύτερη περιοχή.
Από τη μία, η χώρα είναι μία έξοδος στη Μεσόγειο, από τη Μέση Ανατολή, και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε θαλάσσιες και εναέριες, στρατιωτικές αλλά και εμπορικές δραστηριότητες. Είναι όμως, εξαιτίας αυτού του γεγονότος, και ένας διάδρομος από τον οποίο περνάει φυσικό αέριο και άλλα ορυκτά καύσιμα και πρώτες ύλες, από την Ανατολή στη Δύση (Ιράν ή Αραβικές χώρες του Κόλπου, διαμέσου Συρίας προς την Τουρκία και, εν συνεχεία στην Ευρώπη και τη Δύση), αλλά και από Βορρά προς Νότο (Ρωσία προς Ισραήλ και Αφρική ή Σαουδική Αραβία προς την Ευρώπη, πάλι διαμέσου της Συρίας) και το ανάποδο.
Αυτοί οι παράγοντες, δείχνουν να οδήγησαν, το 2015, τη Ρωσία να στηρίξει ανοιχτά τον Μπασάρ αλ-Άσαντ, εναντίον των αντιπολιτευτικών δυνάμεων (Al-Jazeera, 2018, Syria’s war explained from the beginning). Το ίδιο έπραξαν και οι Σιίτες του Ιράν, του Ιράκ, αλλά και της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, καθώς η επικοινωνία και οι μεταφορές όπλων και εμπορευμάτων μεταξύ των τελευταίων και του κράτους του Ιράν, γινόταν μέσω της Συρίας. Η Αμερική, αλλά και οι, Σουνιτικής πλειοψηφίας, χώρες, της Τουρκίας, του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας, στήριξαν τους επαναστάτες κατά του Άσαντ, για τους λόγους σύγκρουσης συμφερόντων με τη Ρωσία και το Ιράν, που αναλύθηκαν παραπάνω, αλλά και με αφορμή ένα ακόμα μέτωπο. Αυτό εναντίον του ISIL ή ISIS, του Ισλαμικού τζιχαντιστικού ψευδοχαλιφάτου που διενεργούσε, ιδιαιτέρως εκείνη την εποχή (2014) πληθώρα τρομοκρατικών ενεργειών, σε όλο τον κόσμο, έχοντας στα κράτη της Συρίας και του Λιβάνου, τους κεντρικούς πυρήνες των δράσεων του (Al-Jazeera, 2018). Στην εμφύλια διαμάχη αυτή, που εν τέλει κατέληξε να είναι περιφερειακή σύγκρουση δια αντιπροσώπων, δεν άργησε να λάβει μέρος και το Ισραήλ (Al-Jazeera, 2018), με την δικαιολογία ότι, έπρεπε να εξουδετερώσει στόχους της Χεζμπολάχ και του ISIS μέσα στη Συρία, καθώς κινδύνευε, ως το μόνο εβραϊκό κράτος, από πιθανή εισβολή τζιχαντιστών στο έδαφος του. Ως σύμμαχο κράτος βέβαια της Αμερικής, αλλά και άλλων φιλοδυτικών δρώντων, το να τονίζει τη θρησκευτική (Ισλάμ-Ιουδαϊσμός και άλλες θρησκευτικές μειονότητες) και τη φυλετική ενίοτε (Άραβες Μουσουλμάνοι-Εβραίοι και Κούρδοι κ.α.) διάσταση, στα μάτια πολλών δυτικών γεωστρατηγικών αναλυτών, δικαιολογεί πλήρως το Ισραήλ να δρα κατά τρόπο που πιστεύει κάθε φορά ότι εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα στα σύνορα του, αλλά και έξω από αυτά.
Μάλιστα, τον Απρίλιο του 2017, η Αμερική για πρώτη φορά βομβάρδισε στρατιωτικές θέσεις του καθεστώτος Άσαντ, μπαίνοντας έτσι ενεργά και στο στρατιωτικό σκέλος της σύγκρουσης. Το γεγονός αυτό συνέβη έπειτα από πληροφορίες ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις καταστολής χρησιμοποίησαν χημικά όπλα εναντίον αθώων πολιτών, κάτι που αποτελούσε «κόκκινη γραμμή» για τις ΗΠΑ. Ένα χρόνο αργότερα, το 2018, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, διεξήγαγαν από κοινού με τις ΗΠΑ, αεροπορικά χτυπήματα σε Αλαουτικά στρατόπεδα (Al-Jazeera, 2018, Syria’s war explained from the beginning). Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία, όχι μόνο διεξήγαγε χτυπήματα και βομβαρδισμούς εναντίον των δυνάμεων που πάλευαν για την ελευθερία της Συρίας από το δυναστικό καθεστώς, αλλά, από κοινού με την Κίνα, έθετε βέτο, στα πλαίσια του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε οποιαδήποτε ψηφίσματα προτείνονταν από τις ΗΠΑ ή δυτικά κράτη για τη Συρία (Al-Jazeera, 2018).
Η διεθνής αναγνώριση: Η επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής σε αντίθεση με τα εσωτερικά προβλήματα
Μετά και την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος, η ανοικοδόμηση της νέας Συρίας, υπολογίζεται σε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια, σε κάθε περίπτωση ποσό αδύνατο για τη νέα κυβέρνηση να το εξασφάλιζε από μόνη της. Η εξωτερική οικονομική βοήθεια ήταν κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Ο Άχμαντ αλ-Σαράα, πέτυχε σε κάθε περίπτωση δύο πολύ σημαντικές νίκες για την εξωτερική πολιτική, η οποία για χρόνια στην χώρα, ουσιαστικά δεν υπήρχε.
Αφενός, κατάφερε, με τη διπλωματική παρέμβαση και των Αραβικών κρατών του Κόλπου, να διαγραφεί η οργάνωση της οποίας ηγείτο, «Hay’ at Tahrir al-Sham», από τη λίστα των «ξένων τρομοκρατικών οργανώσεων» των ΗΠΑ. Αυτό ήταν το πρώτο, και το πιο σημαντικό βήμα, για να αρθούν οι οικονομικές και διπλωματικές κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στη Συρία, τόσο από τις ΗΠΑ, όσο και από την Ε.Ε. (Al-Jazeera, 2025, EU lifts economic sanctions on Syria, following US move last week) και να ανοίξει ο δρόμος για την διεθνή της αναγνώριση, την έναρξη της ανοικοδόμησης της, καθώς και το ξεκίνημα, εκ νέου, των διπλωματικών διαλόγων με άλλα κράτη, πλέον σε νέα βάση. Τον Ιούλιο, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε την επένδυση περίπου 6,5 δις δολαρίων στη χώρα, για έργα που αφορούν υποδομές, αλλά και η Τουρκία, προμηθεύει με φυσικό αέριο τη Συρία, βοηθώντας έτσι στην ενεργειακή κρίση της χώρας. Αναμένονται και νέες ανακοινώσεις για επενδύσεις, κυρίως από το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για έργα που αφορούν τις δημόσιες συγκοινωνίες (Jasim Al-Azzawi, 2025).
Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Ένωση, ανακοίνωσε ότι: «είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη μεταβατική κυβέρνηση σε περιφερειακά και πολυμερή fora, και προτρέπει όλους τους εξωτερικούς δρώντες (που εμπλέκονται στο Συριακό ζήτημα) -χωρίς εξαίρεση- να σεβαστούν πλήρως την ενότητα, την ανεξαρτησία, καθώς και την εδαφική κυριαρχία και ακεραιότητα, της Συρίας» (Council conclusions on Syria, 2025). Η δήλωση αυτή συνοδεύεται από την δέσμευση να συγκεντρωθεί το συνολικό ποσό των 5,8 εκατομμυρίων ευρώ, με ενέργειες της Ε.Ε., για την επούλωση των κοινωνικών και οικονομικών πληγών της Συρίας (Brussels conferences on Syria, 2025). Και, σίγουρα, θα ήταν σε κάθε περίπτωση αδύνατο για την Ένωση, να μείνει εκτός από ένα γεωπολιτικό σκηνικό το οποίο σχετίζεται άμεσα τόσο με την περιφερειακή ασφάλεια της Ε.Ε. αλλά και της Μέσης Ανατολής, και μάλιστα ακριβώς στα σύνορα της, όσο και με τη διεθνή ασφάλεια, με τόσους εξωτερικούς κρατικούς και μη κρατικούς δρώντες να βρίσκονται στο πεδίο. Δευτερευόντως, το μέλλον της Συρίας, θα επηρεάσει σε σχέση και με την Ευρώπη, τομείς όπως η ενεργειακή ασφάλεια αλλά και το μεταναστευτικό πρόβλημα, με πιθανές τρομοκρατικές δράσεις από φονταμενταλιστικές οργανώσεις, να έχουν επίσης τεράστια επίδραση στους παραπάνω τομείς.
Επίλογος
Το μέλλον φαντάζει αβέβαιο να το προβλέψει κανείς, ιδιαίτερα σε μία τόσο πολυσυλλεκτική και διαχωρισμένη χώρα, όπως είναι η Συρία. Η κατάσταση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο, με τη γεωστρατηγική θέση της χώρας, να την κατέστησε θύμα ενός γεωπολιτικού παιχνιδιού, περισσότερο, όλα αυτά τα χρόνια, παρά κράτος με προοπτικές για ανοικοδόμηση. Όμως, παρόλαυτα, ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, που την κρατούσε δέσμια χώρα στα χέρια μιας ελίτ, κατέρρευσε, ο δρόμος για επενδύσεις και εξωτερική πολιτική, δείχνει να άνοιξε ξανά, και, σε κάθε περίπτωση, εκατομμύρια Σύριοι πήραν μία ανάσα ελευθερίας και επέστρεψαν στα σπίτια τους, κάτι που μέχρι και πριν από έναν χρόνο, και για μισό αιώνα περίπου έως τότε, έμοιαζε αδιανόητο. Οι εκλογές, ιδίως με τον τρόπο που έχουν αναγγελθεί ότι θα διεκπεραιωθούν, σε καμία περίπτωση δεν είναι το ιδανικό για όλους τους Σύριους πολίτες, ανεξαρτήτως θρησκείας και φυλετικών καταβολών. Αλλά, το γεγονός ότι πραγματοποιούνται ξανά εκλογές, και μάλιστα ανοιχτές προς τους δυτικούς παρατηρητές, είναι ένα τεράστιο βήμα για μία ιστορική χώρα που έμοιαζε να έχει μείνει στάσιμη στο χρόνο.
Βιβλιογραφία
Arthur Goldschmidt Jr. & Aomar Boum. (2016). Ιστορία της Μέσης Ανατολής. Εκδόσεις Επίκεντρο.
Albert Hourani. (2009). Η Ιστορία του Αραβικού Κόσμου. Εκδόσεις Ψυχογιός.
European Council – Council of the European Union. (2025). Syria.: https://www.consilium.europa.eu/en/policies/syria/
Al-Jazeera. (2018). Syria’s war explained from the beginning. Διαθέσιμο σε: https://www.aljazeera.com/news/2018/4/14/syrias-war-explained-from-the-beginning
Al-Jazeera. (2025). EU lifts economic sanctions on Syria, following US move last week.: https://www.aljazeera.com/news/2025/5/20/eu-agrees-to-lift-all-economic-sanctions-on-syria-diplomats
Jasim Al-Azzawi. (2025). The upcoming elections will not help stabilise Syria. Al-Jazeera.: https://www.aljazeera.com/opinions/2025/8/17/the-upcoming-elections-will-not-help-stabilise-syria
Al-Jazeera. (2025). Syria to hold first parliamentary elections since al-Assad’s fall.: https://www.aljazeera.com/news/2025/7/27/syria-to-hold-first-parliamentary-elections-since-al-assads-fall
CNN. (2025). Syria to hold parliamentary ballot in September as first elections since Assad’s removal.: https://edition.cnn.com/2025/07/27/middleeast/syria-first-election-since-assad-intl-latam
Murat Basoglu & Mohammad Sio. (2025). Syria to hold first post-Assad parliamentary elections in September.: https://www.aa.com.tr/en/middle-east/syria-to-hold-first-post-assad-parliamentary-elections-in-september/3643707
Britannica. (2024). Syrian Civil War.: https://www.britannica.com/event/Syrian-Civil-War
Britannica. (2024). Ba’ath Party.: https://www.britannica.com/topic/Baath-Party
Rayhan Uddin. (2024). What does Hay’ at Tahrir al-Sham believe in? Middle East Eye.: https://www.middleeasteye.net/news/what-does-hayat-tahrir-al-sham-believe
Al-Jazeera. (2024). Opposition fighters declare Syria’s Damascus ‘liberated’, al-Assad ousted.: https://www.aljazeera.com/news/2024/12/8/opposition-fighters-take-syrian-capital-damascus
David Hearst. (2024). How the Syria crisis could reshape the Middle East. Middle East Eye.: https://www.middleeasteye.net/opinion/how-syria-crisis-could-reshape-middle-east
Sean Mathews. (2024). US smells Russian and Iranian blood in Syria, but rebel offensive challenges Kurdish ally. Middle East Eye.: https://www.middleeasteye.net/news/us-smells-russian-and-iranian-blood-syria-rebel-offensive-poses-challenges-kurdish-ally
Al-Jazeera. (2024). Russia gave asylum to deposed Syrian President al-Assad, Kremlin confirms.: https://www.aljazeera.com/news/2024/12/9/russia-gave-asylum-to-deposed-syrian-president-al-assad-kremlin-confirms
Πηγή Εικόνας Κειμένου: What Lies Ahead for Syria? | Baker Institute